Bước 1 – Tìm hiểu về chứng khoán

Đầu tiên, các bạn phải hiểu được chứng khoán là gì, chứng khoán có mấy loại và nên chú ý đến loại nào mà nhà đầu tư cá nhân chúng ta có thể tham gia được. Nếu nhanh ý các bạn có thể thấy ngay rằng cổ phiếu mà đặc biệt là cổ phiếu thường chính là sân chơi dành cho nhà đầu tư nhỏ lẻ chúng ta.

Sau khi đã có những hiểu biết cơ bản về chứng khoán, bạn đi vào bước 2 ngay bỏ qua việc tìm hiểu quá kỹ về chứng khoán (vừa tốn thời gian vừa tốn công sức) vì chơi cổ phiếu không phải là môn học thuộc lòng mà là một lĩnh vực am hiểu nhờ trải nghiệm.

Bước 2 – Tập đọc bảng giá trực tuyến và luyện nhớ tên các mã cổ phiếu

Kế đến, các bạn phải học cách đọc bảng giá chứng khoán trực tuyến (hay còn gọi là bảng giá điện tử) và tập nhớ tên các mã cổ phiếu. Mã cổ phiếu là chữ viết tắt của các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, thường có 3 chữ cái. Ví dụ, mã cổ phiếu HAG là viết tắt 3 chữ cái đầu tiên của tên công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (chủ tịch là ông Đoàn Nguyên Đức). Việc đọc bảng giá và nhớ tên các mã cổ phiếu giúp bạn tiếp cận thực tế nhanh hơn, dẫn đến bạn sẽ bắt đầu chơi chứng khoán trực tuyến được sớm hơn.

Để cho việc đọc bảng giá và tập nhớ các mã cổ phiếu diễn ra tự nhiên, có một cách giúp bạn hiệu quả là chơi chứng khoán ảo.

Bước 3 – Chơi chứng khoán ảo

Như trên đã nói, việc chơi chứng khoán ảo (chơi bằng tiền ảo) mục đích là để bạn quen dần với các mã cổ phiếu và thành thạo trong việc đọc bảng giá điện tử. Ngoài ra, chơi chứng khoán ảo sẽ cho bạn thêm kinh nghiệm trước khi bước vào chơi chứng khoán thật (bỏ tiền thật để chơi).

Trước đây, có nhiều nơi cho phép bạn mở tài khoản chứng khoán ảo để chơi thử chứng khoán nhưng giờ đây những nơi như thế không còn nhiều. Lý do cho điều này là việc chơi chứng khoán thực đã trở nên dễ dàng và kênh đầu tư chứng khoán đã trở nên phổ biến rộng rãi. Việc chơi chứng khoán ảo mang lại cho bạn nhiều cái lợi: một là bạn sẽ thành thục nhanh trong việc đọc bảng giá chứng khoán, hai là bạn sẽ nhớ tên các mã cổ phiếu nhanh và nhiều hơn, ba là bạn đang đầu tư thực nhưng không phải mất tiền nếu thua lỗ, bốn là bạn sẽ có kinh nghiệm trước khi bước vào đầu tư thực sự, năm là cơ hội thử các cách đầu tư chứng khoán khác nhau của bạn.

Bước 4 – Mở tài khoản chứng khoán thật với số tiền ký quỹ tượng trưng

Sau khi đã chơi chứng khoán ảo một thời gian ngắn (khuyến nghị khoảng 1-2 tuần) và đã thành thạo trong việc đọc bảng giá chứng khoán trực tuyến cũng như nhớ được một số tên công ty phổ biến, tôi khuyên bạn nên mở ngay một tài khoản chứng khoán thật tại một công ty chứng khoán nào đó (chú ý là chọn một trong các công ty chứng khoán tốt nhất) và bỏ vào đó một số tiền nhỏ ban đầu để giao dịch thử. Số tiền này nhiều hay ít tùy vào túi tiền của bạn thôi nhưng phải tối thiểu đủ để mua ít nhất 1 lô cổ phiếu (10 cổ phiếu ở sàn giao dịch chứng khoán Hồ chí minh – HSX và 100 cổ phiếu ở sàn giao dịch chứng khoán hà nội – HNX).

Việc bắt đầu chơi cổ phiếu với số tiền nhỏ sẽ giúp bạn có kinh nghiệm đầu tư thực sự chứ không như chơi chứng khoán ảo, vì chơi chứng khoán ảo sẽ tạo thói quen không tốt cho bạn là trong trường hợp thua lỗ bạn sẽ để nguyên tài khoản như vậy mà không tìm cách xử lý vì bạn nghĩ rằng đó là tiền ảo, không phải tiền thực của bạn. Cách hành xử đó có thể làm tài khoản ảo có lãi khi giá cổ phiếu tăng trở lại nhưng sẽ khiến bạn dễ bị mất tiền khi bắt tay vào đầu tư thực vì khi bạn đầu tư với tiền thực, cảm xúc sẽ chi phối bạn rất mạnh khiến bạn không còn ngồi yên được như vậy nữa.

Bước 5 – Chọn nhân viên môi giới chứng khoán phù hợp

Khi đã có một tài khoản chứng khoán thực, bạn liên hệ với công ty chứng khoán nơi bạn mở tài khoản và yêu cầu họ giao cho một nhân viên môi giới phù hợp để tư vấn cho bạn. Nhân viên môi giới phù hợp này phải chỉ bạn cách sử dụng phần mềm giao dịch, cách đặt lệnh mua bán,… cũng như cung cấp cho bạn về các quy định mới trên sàn giao dịch và các thông tin ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán (stock market). Từ “phù hợp” ở đây có nghĩa là môi giới đó có kiến thức và kinh nghiệm tư vấn phù hợp với phong cách đầu tư của bạn. Điều này rất quan trọng vì nó liên quan đến thành công của bạn trong đầu tư chứng khoán.

Ngoài việc phải làm mà bạn có thể nhờ môi giới giúp bạn như trên, tự bản thân bạn phải làm một thứ quan trọng quyết định đến kết quả chơi cổ phiếu của bạn - đó là tìm hiểu các cách phân tích chọn chứng khoán và chiến lược đầu tư chứng khoán phù hợp với bạn (ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn).

Bước 6 – Tìm hiểu cách phân tích và chọn lọc chứng khoán

Có ba kiểu nhà đầu tư chứng khoán cơ bản (xét theo thời gian đầu tư): nhà đầu tư ngắn hạn hay còn gọi là nhà đầu cơ, nhà đầu tư trung hạn và nhà đầu tư dài hạn (nhà đầu tư thực sự).

Nếu bạn là nhà đầu tư chứng khoán ngắn hạn (thời gian ít hơn 6 tháng): bạn nên chọn chuyên viên môi giới chứng khoán giỏi về đầu cơ (nhạy bén trong giao dịch, giỏi phân tích kỹ thuật), bắt đầu học phân tích kỹ thuật và tập chọn các mã cổ phiếu có khả năng tăng theo tín hiệu phân tích kỹ thuật.

Nếu bạn là nhà đầu tư chứng khoán trung hạn(6 tháng đến 1 năm): bạn nên chọn chuyên viên môi giới chứng khoán am hiểu về tình hình (am hiểu phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật và xử lý tin tức vĩ mô tốt), bắt đầu học phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật và tập chọn các mã cổ phiếu vừa có chỉ số cơ bản tốt vừa có tín hiệu kỹ thuật cho dấu hiệu tăng.

Nếu bạn là nhà đầu tư chứng khoán dài hạn (trên 1 năm): bạn nên chọn chuyên viên môi giới chứng khoán giỏi về đầu tư (am hiểu về đầu tư, giỏi phân tích cơ bản), bắt đầu học phân tích cơ bản và tập chọn cácmã cổ phiếu cơ bản tốt (tránh rủi ro phá sản) nhưng đang bị định giá thấp (tiềm năng tăng giá trong tương lai).

Ngay từ đầu, bạn nên định hướng bản thân mình theo 1 trong 3 kiểu nhà đầu tư này để tránh những rủi ro thua lỗ không đáng có. Có những nhà đầu tư đang đầu cơ mà cứ nghĩ mình đầu tư và có người đang đầu tư lại cứ nghĩ mình đang đầu cơ. Và hấu hết mọi người đều thua lỗ vì ngộ nhận này mà không chịu khó tìm hiểu bản thân mình hợp với phong cách đầu tư nào.

Bước 7 – Cập nhật thông tin chứng khoán thường xuyên

Thị trường chứng khoán là nơi thông tin đóng vai trò hết sức quan trọng. Thị trường lúc lên lúc xuống cũng do thông tin mà ra vì thông tin tác động đến tâm lý nhà đầu tư khiến họ lúc thì đua nhau mua lúc thì tranh nhau bán. Vì vậy, dù là nhà đầu cơ hay đầu tư bạn cũng phải thường xuyên theo dõi tin tức để ra quyết định mua bán chứng khoán.

Điều quan trọng là bạn nên biết chọn website tin nhanh chứng khoán để cập nhật nhanh và kịp thời thông tin chứng khoán để ra quyết định cho danh mục đầu tư của mình.

Bước 8 – Tích lũy kinh nghiệm đầu tư chứng khoán thực tế

Trong thời gian đầu chơi chứng khoán với số tiền nhỏ, bạn cũng nên tranh thủ học cách nhận diện các thủ đoạn trên thị trường chứng khoán như bẫy giá, làm giá, tung tin đồn,… nhằm mục đích bảo vệ bản thân mình khỏi những rủi ro do những thành phần giăng bẫy gây ra.

Bước 9 – Bắt đầu đầu tư chứng khoán thực sự

Sau khi đã giao dịch với số tiền nhỏ một thời gian (cố gắng thực hiện từ bước 5 đến bước 8 càng nhanh càng tốt), bạn có thể chơi chứng khoán với số tiền thực mà mình muốn đầu tư. Bạn cần nhớ rằng một khi đã giao dịch với số tiền lớn hơn, thua lỗ và lợi nhuận đi kèm sẽ tăng theo tương ứng. Do đó, có lời khuyên dành cho bạn là bạn nên đầu tư chứng khoán với số tiền dư thừa mà bạn không biết làm gì. Số tiền dư thừa được hiểu là số tiền bạn còn lại sau khi bạn đã dành ra đầy đủ các khoản như tiền dành cho gia đình, chi phí sinh hoạt, các khoản dự phòng bất trắc,…

Hay nói cách khác, đây là khoản tiền cuối cùng mà bạn chưa biết làm gì ngoài việc đem gửi ở ngân hàng. Mục đích bạn đầu tư chứng khoán vì muốn tìm kiếm khoản lợi nhuận lớn hơn tiền lãi ngân hàng.

Bước 10 – Kiên trì với phong cách đầu tư đã chọn

Một khi đã bước vào đầu tư chứng khoán thực sự với khoản tiền dành dụm của mình, bạn không còn được phép là một người mơ mộng nữa.

Một khi đã xác định được phong cách đầu tư phù hợp với mình, bạn hãy tiếp tục học hỏi và thực hành một cách kiên nhẫn theo phong cách đầu tư mình đã chọn. Có như vậy, về lâu về dài bạn mới có thể là nhà đầu tư chứng khoán cá nhân thành công.

Hưng Nguyên